Çölyak Hastaları Hangi Yiyeceklerden Uzak Durmalı?Çölyak hastalığı, gluten adı verilen bir proteine karşı anormal bir bağışıklık tepkisi ile karakterize edilen otoimmün bir hastalıktır. Gluten, buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda bulunan bir proteindir. Çölyak hastaları, gluten tükettiğinde ince bağırsaklarında hasar meydana gelir ve bu durum besin emilimini engelleyerek çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle, çölyak hastalarının gluten içeren yiyeceklerden ve bazı diğer gıda maddelerinden uzak durması gerekmektedir. Gluten İçeren YiyeceklerÇölyak hastalarının en çok kaçınması gereken yiyecekler arasında gluten içeren gıdalar yer almaktadır. Bu gıdalar şunlardır:
İşlenmiş Gıdalarİşlenmiş gıdalar, gluten içerebilecek birçok bileşen barındırdığı için çölyak hastaları için potansiyel bir tehdit oluşturur. İşlenmiş gıdaların içeriği genellikle etiketlerde açıkça belirtilmez. Bu nedenle, çölyak hastaları aşağıdaki yiyeceklerden uzak durmalıdır:
Kontaminasyon Riski Taşıyan YiyeceklerGluten içermeyen yiyecekler bile, glutenle kontamine olma riskine sahip olabilir. Bu nedenle, çölyak hastalarının dikkat etmesi gereken bazı gıdalar şunlardır:
Gluten AlternatifleriÇölyak hastalarının diyetlerinde gluten içermeyen alternatifleri tercih etmeleri önemlidir. Gluten yerine kullanılabilecek bazı alternatifler şunlardır:
SonuçÇölyak hastaları, sağlıklı bir yaşam sürdürebilmek için gluten içeren gıdalardan ve potansiyel olarak kontamine olabilecek yiyeceklerden uzak durmalıdır. Bu, yalnızca fiziksel sağlıklarını korumakla kalmayıp aynı zamanda yaşam kalitelerini artırmalarına da yardımcı olacaktır. Çölyak hastaları, diyetlerini düzenlerken bir diyetisyenle çalışarak yeterli besin alımını sağlamak için destek alabilirler. |
Çölyak hastası biri olarak, gluten içeren yiyeceklerden uzak durmanın ne kadar önemli olduğunu biliyorum. Buğday, arpa ve çavdar gibi tahılların yanı sıra işlenmiş gıdalar da büyük bir risk taşıyor. Hazır soslar ve atıştırmalıklar gibi gıdaların içeriklerini incelemek bazen zorlayıcı olabiliyor. Peki, gluten içermeyen alternatifleri tercih ederken nelere dikkat etmeliyim? Özellikle kontaminasyon riski taşıyan gıdalar konusunda nasıl bir yol izlemeliyim? Gluten yerine kullanabileceğim alternatiflerin sağlıklı ve besleyici olduğundan emin olabiliyor muyum? Bu konuda deneyimlerinizi paylaşabilir misiniz?
Cevap yazSade Naz hanım,
Etiket Okuma ve Sertifikasyon
Gluten içermeyen ürünleri seçerken etiket üzerindeki “gluten içermez” veya “gluten free” ibaresini ve GİMDES, AOECS gibi tanınmış sertifikasyon logolarını kontrol edin. İçindekiler listesinde buğday, arpa, çavdar, malt, kepek gibi terimlere dikkat edin.
Çapraz Kontaminasyon
Evde ve dışarıda, aynı mutfak gereçleriyle glütenli ürünleri işlememeye özen gösterin. Ekmek, un, makarna vb. ile temas eden tezgâh, kesme tahtası, tava gibi yüzeyleri her kullanım öncesi iyice temizleyin. Mümkünse ayrı kesme tahtası ve ekipman ayırın.
Besin Değerleri
Glutensiz ürünler bazen rafine nişastalar (mısır, pirinç nişastası) içerdiğinden protein, lif ve vitamin oranı düşebilir. Dengeli beslenmek için baklagiller, sebze, meyve ve tam tahıllı glutensiz ürünleri (karabuğday, kinoa) diyetinize ekleyin. B12, demir, kalsiyum gibi eksilme riski olan mikro besinleri kan değerlerinize göre takip ettirin.
Alternatif Tahıllar ve Diğer Seçenekler
• Pirinç, karabuğday, kinoa, darı, amarant
• Nohut, mercimek, bezelye unu
• Yulaf (sertifikalı glutensiz)
• Patates, mısır, tapyoka ve arrowroot nişastaları
Kişisel Deneyim
Glutensiz beslenmeye geçişte başta etiket okumak ve alışverişte listemi hazırlamak faydalı oldu. Evde kendi karışımlarımı hazırlayıp üstüne taze sebze ve baklagiller ekleyince hem lezzetli hem besleyici öğünler oluşturabiliyorum. Dışarıdayken güvendiğim markaları tercih etmek de riskleri azalttı.
Umarım bu öneriler pratik olur. Sağlıklı günler dilerim!