Çölyak beslenme, aslında
çölyak hastalarının yaptığı diyetin ta kendisidir. Bunun daha iyi anlayabilmek için öncelikle çölyak hastalığının nasıl bir hastalık olduğunu bilmemiz gerekir.
Çölyak: İnce bağırsakları da ki besin emilimi sağlayan yapının bozulması sonucu ortaya çıkan bir sindirim sistemi hastalığıdır. İnce bağırsaklardaki bu yapının ismi villus tur ve tükettiğimiz yiyeceklerdeki besinler villuslardan geçerek kan dolaşımı içine emilirler. Çölyak hastaları gluten içeren besinler tükettiğinde ince bağırsakta bulunan villuslar göverini yapamaz hale gelir. Çölyak hastalığı kronik bir hastalıktır, kişi ömrü boyunca bu hastalıkla yaşayacaktır. Uzmanların bir kısmı bu hastalığın kalıtsal bir hastalık olduğunu ve gluten içeren besinlerin tüketimi ile tetiklendiğini düşünmektedir.
Çölyak Belirtileri:
Hastalık her insanda farklı belirtilerle ortaya çıkabilir. Bazı kişilerde yıllarca hiçbir belirti vermeyebilir yada çok hafif belirtiler ile ortaya çıkabilir. Çölyak her yaşta ortaya çıkabilen bir hastalıktır ve teşhisi oldukça zordur. Çölyak hastalığı sadece bir gastroenterolog tarafından yapılan kan tahlili ve ince bağırsak biyopsisi ile kesin olarak anlaşılabilir. Çölyak hastalığı yetişkinlerde ve çocuklarda farklı belirtiler ile ortaya çıkar.
Çocuklarda Çölyak Hastalığı Belirtileri:
Karın ağrısı, iştahsızlık, huzursuzluk, enfeksiyonlarda artış, gelişimde gerileme, boy uzamasında yavaşlama ve kusma çölyak hastalığının çocuklardaki tipik belirtileridir. İleri yaşlarda belirtiler değişecek ve farklı belirtiler ortaya çıkacaktır.
Yetişkinlerde Çölyak Hastalığı Belirtileri:
Karın bölgesinde şişkinlik, yaşa göre düşük kilo, kan değerlerinde düşme, ishal, kusma, sinirlilik, eklem ve kemik ağrıları, çiltte kaşıntı ve deri döküntüsü, eklem ve kemik ağrıları ve tuvalete çıkma ihtiyacının artması yetişkinlerde çölyak hastalığı belirtilerinin bazılarıdır.
Çölyak Hastalığı Tedavisi:
Çölyak hastalığının tek tedavisi uzman bir hekimin tavsiyeleri doğrultusunda gluten içermeyen gıdalar ile hastalığın kontrol altına alınmasıdır. Genellikle hastalığın tanısı konulduktan sonra beslenme alışkanlığı hastaya sorunsuz bir şekilde kazandırılır ancak hastalıkla ilgili psikolojik destek almak ta hasta için iyi olacaktır.
Çölyak Hastası Nasıl Beslenmelidir?
Çölyak hastası olan bir birey öncelikle beslenmesine çok dikkat etmeli ve gluten içeren arpa, çavdar, buğday gibi ürünlerden ömür boyu uzak durmalıdır. Ekmek, makarna, pasta, börek gibi yiyeceklerden uzak durmalıdırlar. Buğday ekmeği yerine mısır ekmeği tercih edilebilir. Patates ve patates unu içeren yiyecekler rahatlıkla tüketilebilir. Pirinç ve soya unu da çölyak hastalarının rahatlıkla tüketebileceği ürünler arasında yer almaktadır. Çölyak hastaları alışveriş esnasında dikkat etmeli satın alacakları ürünlerin içeriğini mutlaka okumalı ve gluten içeren ürünlerden uzak durmaları gerekmektedir.
