Çölyak testi, Öncellikle çölyak testi çölyak hastalığı tanısı konmak için uygulanır. Çölyak hastalığı genellikle kansızlık, halsizlik, bitkinlik eklem ağrıları ve karın ağrısı gibi belirtilerle kendini gösterir. Bu bulgulara rastlanan hastalardan çölyak testi istenir. Bazen ailesinde çölyak hikayesi bulunanlar da bu teste çölyak tanısı için tabi tutulabilirler.
Yakın akrabası çölyak hastası olan ve belirti vermeyen hastalar test edilebilir. Ancak şu sıralarda çölyak tarama testleri önerilmemektedir.
Hasta bir süreden beri glutensiz diyet uygulamaktayken bir veya birden fazla sayıda antikor testi kendisinden istenebilir. Bu şekilde antikor seviyelerinin düşmüş olduğu, diyetin hastanın yakınmalarını kaldırdığı ve bağırsağın iç kısmını saran katmandaki deformenin düzeldiği doğrulanmış olur. Hastada ortaya çıkan şikâyetler geçmemişse hastanın diyete olan uyumu kontrol etmek, Doktor ve hastanın diyetteki gizli kalmış gluten besin kaynaklarını veya geçmeyen şikâyetlerin nedenlerini araştırmalarına yardımcı olmak için çölyak hastalığı testleri istenebilir.
Çölyak hastalığının derecesi, beslenmede meydana gelen bozukluklar, vücuda alınan besin emilimin bozukluğu ve diğer organların tutulumunu belirlemek için gerekli testler şunları içerir.
- Kansızlığın olup olmadığının araştırılması için yapılan tam kan sayımı (TKS)
- İltihaplanmayı değerlendirmek için yapılan eritrosit sedimantasyon hızı (ESR)
- Elektrolit, protein ve kalsiyum seviyelerini öğrenmek, böbrek ve karaciğerin ne durumda olduğunu öğrenmek için kapsamlı metabolik panel (KMP)
- Vücudun vitamin yetersizliğini ölçmek için D, E ve B12 vitamini testi
- Besin emiliminde meydana gelen rahatsızlıkları araştırmak için dışkı yağı tayini
Çölyak hastalığına sahip olan kişilerde laktoz tahammülsüzlüğü de görüldüğü için çölyak testleri başka tahammülsüzlük ve diğer alerji testleri ile yapılmalıdır.
Glutenden fakir diyete uyumu takip edebilmek ve tedavi etkisinin ne doğrultuda ilerlediğine yardımcı olmak için çölyak hastalığı tanısı konmuş kişilerden anti-tTG, AGA ve veya EMA testleri istenebilmektedir. Diyet listesinden glutenli gıdalar çıkartıldığında antikor düzeylerinin belirli seviyeye düşmesi gerekir.
